MURİS MUVAZAASI: MİRAS HAKKINDAN YOKSUN BIRAKILMA VE HUKUKİ MÜCADELE

Muris muvazaası, Türk hukuk sisteminde miras hukuku kapsamında ele alınan önemli bir konudur. Bu kavram, miras bırakan kişinin, diğer mirasçıları miras haklarından yoksun bırakmak amacıyla, malvarlığını gerçekte olmayan bir satış veya devretme işlemi gibi göstererek bir başkasına geçirme girişimini ifade eder. Bu makalede, muris muvazaası ile ilgili temel hukuki ilkeler, dava süreçleri, ispat yöntemleri ve muris muvazaası ile ilgili yargı kararları ele alınacaktır.

1. Muris Muvazaasının Tanımı ve Önemi

Muris muvazaası, miras bırakanın, mirasçılarını yanıltmak amacıyla malvarlığını bir başkasına devretmesi veya satması işleminde, işlemin gerçek bir satış olmadığını, sadece kağıt üzerinde gerçekleştirildiğini gösteren bir durumdur. Burada miras bırakan, malvarlığını bir mirasçısından ya da mirasçılarından kaçırmak için, örneğin, bir çocuğuna diğer çocuklarından mal kaçırma amacıyla taşınmazını devretmekte, ancak bu devrin gerçek bir satış işlemi olmadığını bilmektedir. Bu tür işlemler, miras hukuku açısından ciddi sonuçlar doğurabilir ve diğer mirasçılar tarafından iptali istenebilir.

2. Kimler Muris Muvazaası Davası Açabilir?

Muris muvazaası davası, miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar tarafından açılabilir. Mirasçılar arasında, yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar, evlatlıklar ve onların alt soyu gibi gruplar bulunmaktadır. Ayrıca, miras hakkından feragat sözleşmesiyle vazgeçen kişiler bu davayı açamazken, mirastan ıskat edilen kişiler, yani mirastan çıkarılan kişiler bu davayı açabilirler. Mirası reddeden kişiler ise, miras hakkından vazgeçtikleri için muris muvazaası davası açma hakları yoktur.

3. Muris Muvazaası Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme                           

Muris muvazaası davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Eğer birden fazla taşınmaz muvazaaya konu edilmiş ve farklı yerlerde bulunuyorsa, bu taşınmazlardan herhangi birinin bulunduğu yerde dava açılabilir. Bu durum, davacıya dava açma konusunda seçenek sunar.

4. Muris Muvazaası Davalarının Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreleri

Muris muvazaası davaları için herhangi bir hak düşürücü süre veya zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Mirasçıların bu davayı açmak için belirli bir zaman kısıtlaması bulunmaz, bu nedenle muris muvazaasının fark edilmesi durumunda, mirasçılar davayı her zaman açabilirler.

5. Muris Muvazaasının İspatı

Muris muvazaası davalarında her türlü delille ispat mümkündür. Tanık beyanları, resmi belgeler, yazılı anlaşmalar gibi deliller, muvazaayı ispat etmek için kullanılabilir. Örneğin, miras bırakanın taşınmazını değerinin çok altında bir bedelle devretmesi ve bu durumun muvazaalı olduğuna dair delillerin sunulması, mahkeme nezdinde önemli bir kanıt teşkil eder. Ancak, delillerin değerlendirilmesi ve muvazaanın ispatı her somut olayda farklılık gösterebilir.

6. Muris Muvazaası Davasında Talep Edilebilecek Hususlar

Muris muvazaası davasında, davacılar iptal ve tescil davası açabilirler. Bu dava, muvazaalı işlemin iptali ve devredilen malın terekeye iadesi talebini içerir. Örneğin, muris muvazaası sonucunda bir taşınmaz haksız yere başka bir mirasçıya devredilmişse, bu taşınmazın tekrar mirasçılar arasında paylaştırılması talep edilebilir.

7. Tapu İptal ve Tescil Talepleri ile Birlikte Ecrimisil Talebi

Muris muvazaası davası, muvazaalı devrin iptali ile birlikte tapu iptal ve tescil davası açılmasını içerir. Ecrimisil talebi ise, muvazaalı işlem nedeniyle zarar gören mirasçının, uğradığı zararın tazmin edilmesini talep etmesini sağlar. Bu, taşınmazın haksız şekilde el değiştirmesi sonucu doğan zararların telafisi için önemli bir yoldur.

 8. Muris Muvazaası ve Tenkis Talepleri

Muris muvazaası davası, tenkis davası ile birlikte açılabilir. Tenkis davası, miras bırakanın saklı paylara zarar vermemesi için yapılan bir taleptir. Bu durumda, muris muvazaası ve tenkis davalarının birlikte yürütülmesi, davacıların haklarını koruma açısından faydalı olabilir.

9. Muris Muvazaasına Tabi Olmayan İşlemler

Muris muvazaasına tabi olmayan bazı işlemler bulunmaktadır. Örneğin, elden bağış, denkleştirmeye tabi bağışlar, evlilik sözleşmesindeki bağış vaadi ve mirastan feragat sözleşmeleri gibi işlemler, muris muvazaası kapsamına girmez. Bu durumlar, miras hukuku açısından değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken hususlardır.

10. Yargıtay Kararları Işığında Muris Muvazaası

Yargıtay'ın muris muvazaası ile ilgili birçok kararı bulunmaktadır. Bu kararlarda, muvazaanın ispatı, davacıların haklarının korunması ve davaların değerlendirilmesi konularında önemli ilkeler belirlenmiştir. Örneğin, Yargıtay, muris muvazaası davalarında davacıların muvazaanın varlığını ispat etmesi gerektiğini ve bunun için yeterli delillerin sunulmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, Yargıtay, muvazaanın varlığı halinde, muvazaalı işlemin iptal edilmesi ve devredilen malın tekrar terekeye iade edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Sonuç

Muris muvazaası, miras hukuku içinde önemli bir yer tutan ve mirasçıların haklarını korumak için açılabilecek davalardan biridir. Bu davaların başarılı bir şekilde yürütülmesi, delillerin doğru şekilde sunulması ve hukuki süreçlerin titizlikle takip edilmesi ile mümkündür. Mirasçılar, haklarını koruma ve muris muvazaasına karşı mücadele etme konusunda bilinçli olmalı ve gerekirse bu alanda uzman bir avukattan destek almalıdır. Muris muvazaası davalarında, yargı kararları ve hukuki ilkeler dikkate alınarak hareket edilmesi, adaletin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.