Çek İptali Davası

ÇEK İPTALİ DAVASI

Günlük hayatta pek çok karşılaşılan bir durum olan irade dışı sebeplerle çekin elden çıkması durumunda çek iptal davası açılmaktadır. Bu davayı çekin keşidecisi açamaz, ancak lehdar ve hamil açabilir.

“T.C. YARGITAY 11. HD E.2005/13129 K. 2006/13756 T. 21.12.2006

ÖZET : Davacı, zayi nedeniyle keşide ettiği çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Zayi nedeniyle iptal davası hasımsız olarak açılır. Zayi nedeniyle çek iptali davasını ancak lehdar ve hamil açabilir. Keşidecinin bu hususta dava hakkı yoktur. Bu durum karşısında, keşideci tarafından açılan davanın reddi gerekir. “

Kıymetli evrakın zayii nedeniyle iptali davalarına ödeme yeri veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinde bakılır. Buradaki yetki kamu düzenine ilişkin olup kesindir.

“T.C YARGITAY 11.H.D. 2013/1358 E. 2013/3309 K. 25.02.2013 T.

Dava, zayi nedeniyle çek iptali davasına ilişkin olup davanın açıldığı tarih itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s atfıyla çeklerde uygulanması gereken 757/1 maddesi gereğince iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemeden men edilmesini isteyebilir. Somut olayda davacı şirket Ankara'da olan ikametgah adresini dava dilekçesinde göstermiş olup bu adres çek üzerinde bulunan kaşedeki adres ile aynıdır. Mahkemenin yetkili olduğu gözden kaçırılarak yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenlerle davacı yararına bozulması gerekmiştir.”

Çek iptali davası hasımsız olarak açılır. Zaten hasım gösterebiliyorsa istirdat ya da menfi tespit davası açılması gerekir.

Açılan iptal davası ile birlikte ödemeden men yasağı talep edilirse, mahkeme bir teminat karşılığında (%15) ödemeden men yasağı verebilir.

Mahkeme davacının çeki zayi etmiş olduğuna dair açıklamaları inandırıcı bulursa Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde birer hafta arayla yapılan 3 ilan ile senedi elinde bulunanı ibraz etmeye çağırır.

İlk ilan gününden itibaren altı ay geçmesine rağmen çeki elinde bulunduran kişi ortaya çıkmazsa mahkeme çekin iptaline karar verir. Eğer çeki elinde bulunduran kişi ortaya çıkarsa mahkeme çek hamiline istirdat davası açması için süre verir. Eğer çeki elinde bulunduran kişi belli ise o zaman en başta iptal davası yerine istirdat davası açılması gerekir

İptal kararı kesin hüküm teşkil etmez. Sonradan çıkan ve yetkili hamil olduğunu iddia eden kişi çek iptalini aldıran kişiyi hasım göstererek bu kişinin aldığı çekin iptaline ilişkin ilamın iptalini talep etmek suretiyle yeni bir dava açabilir.

“T.C. YARGITAY 11. HD E. 2001/5674 K. 2001/8724 T. 5.11.2001

ÖZET : Ticari senetlerin zayi nedeniyle iptaline dair verilen karar, davanın hasımsız olarak açılıp, görülmesi nedeniyle maddi hukuk bakımından kesin hüküm sonuçları doğurmaz. Bu itibarla ne senedin keşidecisini ve nede mahkemece yapılan ilana rağmen hamili olduğu ticari senedi her nasılsa dava dosyasına ibraz edememiş olan senet zilyedini bağlamaz.”